ویتامین B12

ویتامین B12

ویتامین B12 یکی از ویتامینهای محلول در آب است. این ویتامین که کوبالامین نیز نامیده می‌شود برای کمک به رشد و عملکرد طبیعی سلولهای بدن نیاز است. مخصوصا این ویتامین برای سلامت مغز استخوان و سیستم عصبی ، مهم و ضروری است. مصرف ناکافی این ویتامین منجر به یک بیماری به نام کم خونی مگالوبلاستیک می‌شود که منجر به دریافت ناکافی اکسیژن توسط سلولها و ایجاد اختلالات سیستم عصبی می‌شود. این ویتامین بسیار حساس است و به سرعت تخریب می‌شود . تحمل نور ، حرارت و مواد اسیدی و قلیایی را ندارد.

خواص فیزیولوژیک

فقدان ویتامین B12 در انسان که بیشتر به علت اختلال در عمل جذب ویتامین رخ می‌دهد باعث بروز کم خونی وخیم و پیدایش گویچه‌های سرخ غیر طبیعی از نوع مگالوبلاست در خون می‌گردد. عامل اصلی بروز این بیماری فقدان ویتامین B12 می‌باشد و تجویز این ویتامین باعث بهبودی کلیه عوارض بیماری اعم از کم خونی ، گوارشی و عصبی می‌گردد.

در بیماران مبتلا به این نوع کم خونی تجویز ویتامین از طریق دهان موثر واقع نگردیده و می‌بایست ویتامین را به صورت تزریق تجویز نمود. در شیره معده شخص سالم عاملی وجود دارد که سبب جذب ویتامین می‌گردد و این عامل در شیره مبتلایان به این نوع کم خونی مشاهده نمی‌شود. وجود اسید هیدروکلریک شیره معده نیز برای انجام عمل جذب ویتامین ضروری است.


نقش ویتامین B12

ویتامین B12 در تولید سلولهای بدن نقش دارد و نقش آن مانند اسید فولیک، شرکت در همانند سازی ژنهای هسته سلول است. تکثیر سلولی در دستگاه گوارش ، مغز استخوان و بافت عصب با کمک ویتامین B12 صورت می‌گیرد. اگر ویتامین B12 دریافت نکنیم ظرف حدود یکسال ذخیره موجود در کبد تمام شده و تولید سلولی در اندامهای یاد شده دچار اختلال می‌شود.


ویتامین B12 در دستگاه گوارش به تولید سلولهای مخاطی دیواره کمک می‌کند. اگر ویتامین B12 نباشد زبان متورم و سرخ‌رنگ می‌شود و اختلالات گوارشی مثل اسهال بروز می‌کند.

ویتامین B12 در مغز استخوان موجب تولید سلولهای خونی می‌گردد. در صورت کمبود این ویتامین گلبولهای قرمز بزرگتر از حد طبیعی شده، زود از بین می روند و فرد مبتلا به کم خونی مگالوبلاستیک می‌شود.


ویتامین B12 در بافت عصبی نقش تولید سلولهای رشته‌های عصبی را عهده‌دار است. کمبود این ویتامین اختلالات عصبی را به همراه دارد که کرخی و لرزش بدن است و سوزش در پاها نیز احساس می‌شود.

منابع ویتامین B12

ویتامین B12 جذب شده مدتی طولانی در بدن انسان باقی میماند و دفع آن کند است. این ویتامین توسط باکتریهای موجود در دستگاه گوارشی نشخوارکنندگان و همچنین توسط باکتریهای روده ای انسان سنتز میشود که قسمتی از آن قابل جذب است. نیاز روزانه انسان متوسط به ویتامین B12 حدود 3 میکروگرم است. میزان این ویتامین در کبد نشخوارکنندگان به 40 میکروگرم درصد گرم برآورد شده است. در گوشت ، شیر ،‌پنیر و تخم مرغ نیز این ویتامین وجود دارد. مواد غذایی گیاهی عاری یا فقیر از این ویتامین هستند.

ویتامین B12 توسط موجودات میكروسكوپی (microorganism) همچون باكتری، fungi (كه فكر می كنم قارچ باشه) و algae (كه نوعی گیاه دریایی هست... شاید خزه ی دریایی باشه) تولید می شه. اما این تولید بیشتر از طریق باكتری های موجود در خاك و آب صورت می گیره. حیوانات ویتامین B12 خودشون رو از طریق آب و غذایی كه در تماس با این باكتری ها بوده به دست می یارن. گیاهان هیچ نیازی به این ویتامین ندارند و در نتیجه فاقد ارگان هایی هستند كه بتونه ویتامین B12 رو بسازه، جذب كنه و یا در خودش ذخیره كنه.

برای همین انسان باید ویتامین B12 مورد نیازش رو یا باید از طریق منابع حیوانی به دست بیاره و یا از طریق غذاهای گیاهی مقوی (غذایی كه به آن ویتامین B12 اضافه شده است) و یا مكمل های دارویی!

با اینكه گیاهان به صورت طبیعی دارای این ویتامین نیستند، اما چون در بیشتر مواقع با آب و خاك (كه منبع اصلی باكتری ویتامین B12 می باشند) در ارتباط هستند، ممكن هست كه مقداری ویتامین B12 با خودشون داشته باشن. در واقع حیوانات گیاهخواری همچون گوریل ها و یا اجداد خود انسان ویتامین B12 خودشون رو از طریق همین گیاهانی كه با باكتری های آب و خاك و یا حشرات گوناگون در ارتباط بوده اند، به دست می یارند. بعضی دیگر از حیوانات هم كه گاها از مدفوع و خاك تغذیه می كنن، ویتامین B12 خودشون رو از این طریق به دست می یارن.

اما مشكل جوامع مدرن اینه كه امروزه این گیاهان وسبزیجات -- كه زمانی حامل ویتامین B12 برای انسان بوده اند -- در اثر مصرف بی اندازه ی شموم شیمیایی و یا باران های اسیدی (كه همه دست آورد مدرنیته هستند) دیگه به صورت طبیعی قابل مصرف نیستن، چرا كه تمام این ویتامین به خاطر شسته شدن با chlorine (اگه اشتباه نكنم به فارسی می شه "كلرین") از بین می رن! البته كلرین كه یه نوع سم كشنده هست رو به آب آشامیدنی هم اضافه می كنن!!!!

از اینرو، چون باكتری های ویتامین B12 به صورت طبیعی در طبیعت یافت می شه، تولید تجاری این ویتامین می تونه در آزمایشگاه ها و به سادگی تمام انجام بگیره. منظورم اینه كه حیوانات منبع این ویتامین نیستند... بلكه این به خاطر رژیم غذایی اون هاست كه مستقیما از طبیعت به دست می یاد.

تولید تجاری ویتامین B12 از طریق تخمیر این باكتری ها صورت می گیره. تولید انبوه ویتامین B12 هم معمولا توسط چند نوع باكتری انجام می گیره. این باكتری ها كه Pseudomonas denitrificans، Propionibacterium freudenreichii و Propionibacterium shermanii نام دارند در مخازن بسیار بزرگ ذخیره می شن! در واقع این باكتری ها در این مخازن رشد داده می شن و هیچ حیوان و یا محصول حیوانی در این امر دخیل نیست! لیست بلند بالایی هم از بعضی از باكتری هایی كه می تونن ویتامین B12 رو تركیب كنند وجود داره.

ویتامین B12 در کبد، کلیه ها و عضلات ذخیره می شه. از اینرو بین 5 تا 20 سال طول می کشه تا بدن کمبود این ویتامین رو نشون بده. ولی شدیدا توصیه میشه تا از قرص و یا آمپول ویتامین B12 استفاده کنید. چون کمبود این ویتامین ممکنه خودش رو به دلایل مختلف خیلی زودتر بروز بده و آسیب شدید به سیستم عصبی بزنه و یا باعث کم خونی شدید بشه که بسیار خطرناکه. البته باید این رو هم در نظر بگیریم که کمبود این ویتامین می تونه برای هر فردی اتفاق بیفته و فقط مختص وگن ها نیست. در واقع تعداد وگن های مبتلا به کم خونی خیلی خیلی کمتر از مبتلایانی هست که از محصولات حیوانی استفاده می کنند. و حالا بعضی از دلایلش :

1. چیزی در حال رقابت با ویتامین B12 موجود در بدن هست (مثل انگل و پارازیت)

2. چیزی داره ویتامین B12 موجود در بدن رو از بین می بره (مثل سایناید موجود در سیگار)

3. چیزی مانع جذب ویتامین B12 به بدن می شه (مثل تولید ناکافی intrinsic factor -- این ماده که توسط غشاء مخاطی معده تولید می شه برای جذب ویتامین B12 حیاتی هست)

در مقاله ها و کتاب هایی که اخیرا در مورد ویتامین B12 چاپ شده، بیشتر بر روی انگل ها و ناکافی بودن intrinsic factor تاکید شده است.

دکتر Hulda Clark اشاره می کنه که انگل هایی همچون انگل Ascaris می تونه باعث کمبود ویتامین B12 در بدن بشه.

از طرف دیگه، کمبود این ویتامین می تونه به خاطر نابود شدنش توسط فاکتورهای غذایی و یا محیط زیستی باشه. به عنوان مثال، سیگار کشیدن، غذاهایی که پروتئین زیاد دارند، مشروبات الکلی و آب کلرین دار باعث از بین رفتن ویتامین B12 می شه.

همه گیاهخواران باید از ویتامین ب 12 بهره ببرند.

باید بدانید که ویتامین ب 12به این نام و فرمها هست:

ويتامين ب-12 كوبالامين نيز ناميده ميشود.

ويتامين ب-12 در فرم ويتاميني سيانوكوبالامين نيز يافت ميشود.

ويتامين ب-12 به صورت قرص، ژل يا در مولتي ويتامين (قابل جويدن و به صورت قطره مايع)، فرم ب-كمپلكس يا به تنهايي وجود دارد.

همه مطالب از تالار گفتگوی ایرانیان گرفته شده اند.

اين ويتامين در فرآورده هاي گياهي وجود ندارد .ولي با وجود اين پايين بودن آن در پلاسماي خون گياهخواران بندرت ديده مي شود .زيرا باکتريهاي موجود در روده مقدار قابل توجهي ويتامين B 12 از تغيير و تحول شيميايي ويتامين B2 که در گياهان زياد است مي سازد که قابل جذب مي باشد .