تاثیر روزه بر پوست

من طرف sharareh 9/4/2010, 01:39

تاثیر روزه بر پوست

ماه رمضان امسال با فصل گرما مصادف شده و قطعا اجرای یک الگوی صحیح تغذیه می تواند راه گشای شما در بهره گیری از برکات معنوی روزه داری بدون استرس یا ناراحتی های جسمی رایجی مثل ریزش مو، خشکی پوست یا پوسته پوسته شدن ناخن باشد. این نوشته قصد دارد به برخی از مهم ترین آثاری که روزه داری بر پوست دارد، اشاره کرده و طرز برخورد با هر یک را نیز آموزش دهد...
خشکی لب و خشکی پوست از نارضایتی های پوستی نسبتا شایع روزه داران در ماه مبارک رمضان است. در صورتی که محتوای آب پوست طبیعی باشد، پوست نرم، صاف، قابل ارتجاع و درخشان است. در حالت طبیعی یک حرکت مداوم آب از لایه های عمقی پوست به طرف لایه های سطحی وجود دارد و در نهایت، این آب از سطح پوست تبخیر می شود. هنگامی که پوست به عللی، اعم از عوامل داخلی یا خارجی نتواند این میزان آب را حفظ کند، پوست خشک می شود. از عوامل خارجی می توان مواجهه با آب و هوا یا باد گرم را نام برد. از طرف دیگر، شستن بیش از حد پوست سبب از بین رفتن لایه های چربی محافظ پوست شده و پوست را خشک می کند. مواجهه پوست با بعضی مواد نیز از جمله عوامل خارجی محسوب می شود.
● روزه و خشکی پوست
شاید بسیاری از افرادی که مبتلا به خشکی پوست و اگزما هستند، گمان کنند با روزه گرفتن به دلیل مصرف کم آب، دچار تشدید خشکی پوست خواهند شد. اگرچه کم آبی بدن جزو علل شایع خشکی پوست است اما این مساله در مورد روزه داران صدق نمی کند؛ چون در فاصله بین افطار و سحر، فرد روزه دار به میزان کافی از آب و مایعات استفاده می کند و بنابراین به طور معمول، روزه داری تاثیر چندانی در تشدید خشکی پوست ندارد. از طرفی، استفاده از مرطوب کننده ها می تواند نقش بسزایی در کاهش اتلاف آب پوست داشته و در حفظ شادابی آن موثر باشد.
کار عمده مرطوب کننده، حفاظت از رطوبت پوست و دفاع در برابر آسیب های محیطی است. معمولا افراد نیاز به استفاده از مرطوب کننده ها ندارند و افرادی که پوستشان چرب است، به مصرف مرطوب کننده احتیاجی پیدا نمی کنند. هرچند این افراد هم در مواجهه با هوای گرم و خشک، باد یا هوای سرد ممکن است نیاز به استفاده از مرطوب کننده ها پیدا کنند. از سوی دیگر، بعضی ها طی ماه مبارک رمضان به مصرف فراوان مواد غذایی دارای قند زیاد (مانند خرما، زولبیا و بامیه و سایر شیرینی جات) روی می آورند که این الگوی غذایی در مبتلایان به آکنه می تواند به تشدید آکنه منجر شود. در این موارد، بهتر است بیشتر از میوه ها و سبزی های تازه استفاده شود.
● روزه و پمفیگوس
مهم ترین بیماری پوستی که روزه داری برای آن منع طبی دارد، بیماری پمفیگوس است. این بیماری خودایمنی، باعث بروز تاول های متعددی روی پوست و مخاط دهان می شود و در صورت عدم درمان مناسب می تواند تهدیدکننده حیات باشد. متاسفانه بسیار شاهدیم که در ماه مبارک رمضان یا مدت کوتاهی پس از آن، برخی از بیماران مبتلا به پمفیگوس که از این منع طبی بی اطلاع اند، با عود ضایعات پوستی خود مراجعه می کنند. عود این بیماری مشکلات دیگری به وجود می آورد. مصرف داروهای کورتیکواستروییدی (کورتونی) و عوارض آنها باعث افزایش خطر پوکی استخوان، افزایش وزن، افزایش قندخون، افزایش فشارخون و مشکلات دیگر می شود.
● روزه و خشکی لب
مشکل دیگر روزه داران، خشکی لب هاست که این مشکل، به خصوص در کسانی که تنفس خود را به جای بینی از راه دهان انجام می دهند، شایع تر است. علل متعددی، علاوه بر کاهش مصرف آب برای خشکی شدید لب ها وجود دارد؛ به عنوان نمونه، مصرف برخی داروها مثل ایزوترتینویین یا راکوتان. این قبیل افراد نیز بهتر است در ماه رمضان با نظر پزشک خود، میزان مصرف داروی خودشان را کمی کاهش دهند. به علاوه، چرب کردن مکرر لب ها را نیز باید مدنظر قرار داد و برای این منظور می توان از وازلین، اوسرین و کِرِم های مختلف چرب کننده لب استفاده کرد.
● ۴ توصیه نهایی
۱) برای به حداقل رساندن ناراحتی های جسمی و احتمالی در ماه مبارک رمضان رعایت نکات زیر توصیه می شود:
برای شاداب ماندن و جلوگیری از خشکی پوست در وعده های سحری و افطاری به اندازه کافی مایعات، مخصوصا آب بنوشید و از نوشیدن مایعات مدر (مانند چای غلیظ) که باعث از دست رفتن آب بدنتان می شود، به شدت پرهیز کنید.
۲) به علت محدودیت غذایی و اینکه نظم و حجم غذای دریافتی تان در ماه رمضان تغییر می کند، باید به منظور جلوگیری از کم شدن آهن، روی و سایر ویتامین ها و مواد معدنی که سبب رشد مناسب مو و ناخن هایش می شود، در وعده های غذایی سحر و افطار، غذایی کامل که همه گروه های غذایی را در خود بگنجاند، مصرف کنید. مثلا می توانید از همین حالا برنامه ریزی کنید و غذاهای پرکالری تر و کربوهیدارت ها و پروتئین ها و سبزیجات را در وعده سحر و غذاهای سبک تر مانند لبنیات در کنار سبزیجات و انواع سالادها را در وعده افطارتان بگنجانید. در ضمن جای میوه باید در سفره سحری و افطاری همیشه محفوظ بماند.
۳) از آنجا که خانم ها بیشتر با مشکل کمبود روی و آهن دست به گریبان هستند، به آنها توصیه می کنم که با نظر یک پزشک متخصص، مدتی قبل از ماه رمضان مصرف مکمل های گروه B با سایر مکمل های مورد نیاز را شروع کنند تا پس از ماه رمضان دچار مشکل ریزش مو یا شکنندگی ناخن هایشان نشوند.
۴) اگر مشکل پوستی یا ریزش مو دارید و در حال مصرف داروهای خوراکی در فواصل زمانی منظم هستید، توصیه من به شما این است که برای تغییر ساعت های خوردن داروهایتان حتما به پزشکتان مراجعه کنید و هرگز خودسرانه میزان و ساعت مصرف دارویتان را جابه جا نکنید؛ زیرا تغییر میزان داروی دریافتی ممکن است عوارض جبران ناپذیری را برای پوست و موی شما به همراه داشته باشد.

دکتر محمدعلی نیلفروش زاده
متخصص پوست و مو و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران

روزنامه سلامت ( www.salamat.ir )