ویروس چیست؟

ویروس قطعه‌ای از نوکلئیک اسید می‌باشند که درون یک پوشش پروتئینی محصور شده‌اند.ویروس‌ها از باکتری‌ها بسیار کوچکتر و تنها با میکروسکوپ الکترونی قابل روئت می‌باشند. ویروس‌ با استفاده از امکانات یاخته‌های میزبان تکثیر می‌شود و فعالیت اصلی یاخته‌های میزبان را مختل می‌کند. ویروس‌ها بسیاری جانوران و گیاهان را مبتلا می‌کنند اما فقط برخی از آن‌ها انسان‌ها را بیمار می‌کنند.


کشف ویروس‌ها
در اواخر قزن ۱۹ میلادی دانشمندان به دنبال یافتن عامل بیماری موزائیک تنباکو بودند. انان دریافتند که می توان از گیاه الوده به این بیماری عصاره‌ای تهیه کنند و ان را از صافی مخصوصی که باکتری‌ها از ان نمی‌توانند عبور کندد عبور دهند باز هم این عصاره قادر است که گیاهان سالم را بیمار کنند بنابراین عامل بیماری هرچه که بود از باکتری‌ها بسیار کوچکتر بود . در سال ۱۹۳۵ زیست‌شناسی به نام وندل استنلی توانست ویروس موزاییک تنباکو را تخلیص کند.ویروس خالص شده اگر چه به شکل بلور بود اما باز هم می‌توانسات گیاهان سالم را بیمار کند. چون تبلور یک از ویژگی‌ها ی مواد شیمیایی است بنابراین می توان نتیجه گرفت که ویروس یک ماده شیمایی است نه یک موجود زنده.

ساختار ویروس‌ها

ویروس‌ها به علت داشتن خصوصیات خاصی با سایر موجودات زنده تفاوت دارند. هر ذره ویروس دارای مولکول اسید نوکلئیک DNA یا RNA بوده که توسط پوشش پروتئینی یا کپسید احاطه شده‌است. اسید نوکلئیک ویروس برای تکثیر در درون سلول به آنزیم‌های سلول میزبان وابسته‌است. از تجمع اسید نوکلئیک و قطعات پروتئینی که به تازگی سنتز شده‌اند، ذرات کامل ویروسی تشکیل می‌شود که به محیط خارج سلول رها می‌گردند. ویروس‌ها بسیار متنوع بوده و از نظر ساختمان، تشکیلات ژنوم، بیان ژنوم، راه‌های تکثیر و سرایت باهم تفاوت زیادی دارند. ویروس‌ها قادرند باکتریها، گیاهان و جانوران را آلوده کنند.

از جمله ویروس‌های RNA دار می توان به ویروس هاری و ویروس آنفولانزا اشاره کرد و از جمله ویروس هایی که DNA دار هستند می توان TMV, HIV, باکتریوفاژها, آبله مرغان و زگیل را نام برد.

ویروس‌ها فقط به علت داشتن توانایی تولیدمثل به جانداران شبیه‌اند. در واقع ویروس‌ها انگل اجباری هستند.


چرخه‌های ویروسی
ویروس‌ها درای ۲ نوع چرخه هستند و پس از الوده کردن سلول میزبان هخحود وارد یکی از این دو چرخه می‌شوند.

1. چرخهٔ لیزوژنی: گاهی ویروس پس از انکه سلولی را الوده کرد تامدتی در درون ان باقی می‌ماند اما ویروس جدیدی نمی‌سازد. ژن‌های ویروسی به جای انکه به تولید ویروس‌های جدیدتر بپردازند خود را درون کروموزوم میزبان جای می‌دهند که در این حالت به ان‌ها پرو ویروس می‌گویند با هر بار تقسیم سلول پرو ویروس‌ها نیز تقسیم می‌شوند.در این نوع چرخه بدون انکه سلول میزبان تخریب شود ژنوم ویروسی تکثیر پیدا می‌کند.

چرخه لیتیک: همانند سازی ویروس همراه با تخریب سلول میزبان چرخه لیتیک نامیده می‌شود. در این چرخه پس از انکه ویروس ژن‌های خود را وارد سلول میزبان نمود به تولید ژن‌های ویروسی و پروتئین‌های ویروسی همانند کپسید می‌پردازد.
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد