بیماری گنجیدگی داخل گلبول قرمز

بیماری گنجیدگی داخل گلبول قرمز
Erythrocytic inclusionbody disease
محمد رسولی نژاد

بیماری ویروسی ماهی قزل آلای رنگین کمان و برخی آزادماهیان دیگر که با خونریزی و مرگ ناگهانی همراه است و تا کنون فقط از آمریکا گزارش شده است. این بیماری تحت عنوان بیماری خونریزی دهنده ماهی قزل آلای رنگین کمان نامیده شده است.
عامل و همه گیر شناسی بیماری:
ویروس عامل بیماری هنوز جداسازی و شناسایی نشده است. ولی در بررسی با میکروسکوپ الکترونی به صورت ذرات غشادار با قطر حدود 77 نانومتر در گلبولهای قرمز آلوده قابل مشاهده بوده است. عقیده بر این است که احتمالا جز خانواده توگاویروسها می باشد. علاوه بر قزل آلای رنگین کمان این بیماری در ماهی آزاد کوهو و چینوک رودخانه کلمبیای آمریکا نیز دیده شده است. انتقال افقی به اثبات رسیده است اما در ارتباط با انتقال عمودی بیماری نمی توان با قاطعیت اظهار نظر کرد، با این حال انتقال عمودی نیز احتمالا صورت می گیرد.
علائم بالینی و ضایعات:
در ماهیهای آلوده کم خونی ، خونریزی و علائم کمبود اکسیژن دیده می شود. ماهیان مبتلا اغلب به طور ناگهانی تلف می شوند. در کالبد گشایی هماتومهای متعدد در زیر کپسول کبد و خونریزی در محوطه بطنی ممکن است دیده شود. در بررسی آسیب شناسی هپاتیت نکروزان منتشر و گنجیدگیهای ائوزینوفیلی در اندازه های مختلف در داخل توبولهای کلیوی و سلولهای کبدی دیده می شود. انعقاد منتشر و متعدد داخل رگی و تحلیل رفتن سلولهای عضلانی قابل مشاهده است. در خون محیطی میزان بالایی از اریتروسیتهای بالغ و نابالغ حاوی گنجیدگیهای داخل سیتوپلاسمی بازوفیلیک با اندازه های مختلف دیده می شوند.
تشخیص:
تشخیص بر اساس علائم بالینی و بررسی گلبولهای قرمز با میکروسکوپ الکترونی می باشد. تلاش برای جداسازی ویروس در کشت سلولی FHM و RTG2 موفقیت آمیز نبوده است. عکسبرداری با میکروسکوپ الکترونی ذرات سیتوپلاسمی در گلبول قرمز شامل ویزیکولهای متعدد با قطر حدود 900 نانومترکه حاوی ذرات شبه ویروسی بودند، دیده شده است این ذرات مارپیچی دارای 77 نانومتر قطر می باشند.
پیشگیری و کنترل :
روش عملی برای درمان و کنترل این بیماری ویروسی شناخته نشده است. هر چند گفته شده است با افزایش دمای آب و یا نگهداری ماهیها در دمای بالای 12°C بیماری بهبود می یابد.