صدف های مروارید ساز لب سیاه

گونه Pinctadac fucata :

عکس این گونه در انتهای صفحه

این صدف مروارید ساز بیشترین گونه است که به طور معمول در ژاپن کشت می شود . روش هایی که در صنعت کشت مروارید منجر به تولید مروارید غلطان گردیده با توسعه وکشت و پرورش این گونه صدف همراه بوده است . سابقاً منطقه اصلی تولید این گونه صدف ها در ژاپن در محلی به نام Mie prefecture بوده که در حال حاضر به دلیل آلودگی آب و زوال منطقه مزبور زیستگاه پرورش جدیدی در نواحی شیکوکو وکیوشو تاسیس گردیده است .

گونه Pinctada maxima :





حدود 70 تا 80 در صد تولید مروارید در جهان با استفاده از کشت مصنوعی این گونه صدف ها که در استرالیا کشت می گردد حاتصل می شود . این صدف ها دانه های مروارید غلطان ویا نیمه غلطان به رنگ های سفید ویا نقره ای تولید می نمایند . قطر هر کدام از این مروارید ها به حداکثر 18 میلی متر می رسد .

گونه Pinctada margritifera :


این گونه نرمتن مروارید ساز (صدف لب سیاه ) مناسبترین صدف جهت تولید مروارید های معروف به نیمه مروارید و مروارید (steel – black ) می باشد .

گونه Pteria penguin :



در ژاپن این صدف مروارید ساز به نام "Mabe" مشهور است و آن را به واسطه تولید مروارید های غلطان و نیمه غلطان مورد کشت قرار می دهند . در نواحی آمایی واشیمای ژاپن ، پرورش دهنده های صدف تخم های این گونه نرمتن را به طریق مصنوعی در محیط آزمایشگاهی حاصل نموده و آن ها جهت کشت استفاده به عمل می آورند .

گونه Hyriopsis schlegeli :



با استفاده از این نرمتن آب شیرین به مدت 45 سال کشت مروارید در دریاچه بی وا نزدیک کیوتو متداول بوده ونیز در طول یک دهه مزارع کشت آن به چندین مکان دیگر گسترش یافته است . معمولا از روش هسته گذاری مصنوعی جهت کشت این نوع صدف استفاده به عمل نمی آید .

به علاوه تکنیک های کشت مروارید در این صدف متمایز از روش های معمولی است که برای دیگر نرمتنان مورد استفاده قرار می گیرد . رنگ مروارید های حاصل از این گونه زرد روشن وشکل واندازه آن ها متغیر ومشخص تر از سایر مروارید ها می باشد . در کشور چین با بهره برداری از دیگر نرمتنان تعداد زیادی مروارید آب شیرین تولید می گردد . اما ارزش آن ها به اندازه مروارید های حاصل از گونه Hyriopsis schlegeli نمی باشد .

روش کشت مروارید :

نظر به اینکه صدف مروارید ساز Pinctada fucata از گونه های اصلی وعمده جهت تولید مروارید می باشد وغالباً فنون کشت با استفاده از این صدف پیشرفت نموده لذا برای تشریح وبررسی کشت وپرورش مروارید به عنوان نمونه از این گونه استفاده خواهد شد .

هر مرحله از کشت مروارید مستلزم به شناخت بیولوژیک وتاریخی از نرمتنان مروارید ساز است آشنایی با این پیوستگی جهت تولید مروارید هایی با کیفیت مرغوب بسیار با اهمیت است مراحل کشت مروارید به ترتیب زیر است .

جمع آوری صدف های میزبان :

بهترین مکان برای هسته گذاری در بدن گونه نرمتن مروارید ساز Pinctada fucata اندام تناسلی آن می باشد .زمانیکه اندام تناسلی حاوی تخم ها ویا اسپرم هاست عمل جراحی وهسته گذاری نمی تواند نتیجه مثبتی ایجاد نماید و مروارید هایی که بدین طریق به عمل می آیند دارای کیفیت خوب ومطلوبی نیستند .

دوره ای کوتاه مدت وجود دارد که اندام های تناسلی در اثر تخم ریزی خالی شده اند وضروری است که در این دوره محدود عمل جراحی وهسته گذاری مصنوعی انجام پذیرد . معمولاً برای بهبود شرایط اندام های تناسلی قبل از عمل جراحی کاربرد دارد وایجاد شرایط مطلوب جهت عمل می تولند به وسیله ی هریک از دو روش مزبور صورت گیرد .

روش اول : جلوگیری از بلوغ

معمولاً این روش برای عمل جراحی صدف های در ماهی های بین آوریل (فروردین) ومی (اردیبهشت) به کار میرود . در فصول قبل از آن بعد از تخم ریزی صدف های بدون تخم ویا حاوی تخم های کوچک را انتخاب کردهو آن ها را در محل هایی با درجه حرارت های پایین قرار می دهند تا بدین نحو از بلوغ آن ها جلوگیری کرده باشند .

روش دوم : تسریع در رسیدن به مرحله بلوغ

اساس کار بر این منوال است که صدف های را در درون قفس های خود کنار هم قرار داده و در مناطق گرم آب دریا جا می دهند در این شرایط بلوغ زود رس در آن ها پدیدار می گردد . سپس صدف ها را بعد از رسیدن به حالت بلوغ تحریک کرده و وادار به تخم ریزی می نمایند . معمولاً صدف های موجود قفس های آویزان شده در آب دریا را به مقدار کافی تحریک می کنند . بعد از تخم ریزی دوباره شرایطی قرار می گیرد که بهبودی خود را دوباره حاصل کنند و زمانیکه دوباره شرایط طبیعی خود را کسب کردند آن ها را برای عمل جراحی وهسته گذاری آماده می سازند .

آماده سازی برای هسته گذاری :

گشودن صدف های میزبان :

پیش از عمل تعدادی صدف های میزبان می بایست آماده شده باشند . صدف ها را در یک سبد کم عمق طوری قرار می دهند که قسمت لولا (محل اتصال دوکفه صدف) یا سطح پشتی به طرف پایین بوده وکاملاً با آب دریا پوشانده شوند . ظرف چند دقیقه کفه های صدف شروع به باز شدنم می نمایند در این مرحله باز کنندگان صدف (shell openers) به ملایمت به بین دو کفه ایجاد درز نموده و از پهنا آن هارا باز می کنند سپس ترکه ای از نی خیزران یا چیزی شبیه آن را بین کفه قرار داده تا صدف مورد نظر به همان صورت به حالت باز باقی بماند . روش های دیگر ممکن است جهت باز کردن صدف ها به کار برده شود؛ اما میزان مرگ میر صدف ها در روش اول به مراتب کمتر از روش های دیگر است .

آماده سازی بافت پیوندی :

افزایش تولید مروارید بستگی زیادی به انتخاب مکان مناسب وهسته گذاری دقیق در بافت پیوندی دارد . بافت پیوندی از ناحیه خفره ای روپوشی صدف (Mantle) زنده برداشته می شود . صدف به وسیله ی یک چاقوی کند ونیز با دقت باز شده وسپس ماهیچه های بهم آورده آن در نقاطی که متصل به صدف است قطع می گردد . در عمل جراحی مراقبت زیادی جهت برداشتن روپوش لازم است ، به طوریکه به خود صدف آسیبی نرساند .

همچنین می بایست در موقع کار با چاقوی جراحی ، تمام مواد زائد از لبه آن پاک شود . هر عمل جراحی می بایست با دقت و ظرافت خاصی انجام پذیرد زیرا شدت عمل باعث صدمه رساندن به بافت پوششی ناحیه حفره ای روپوش می گردد . باریکه هایی به عرض حدود 2تا 3 میلی متر از ناحیه حفره ای روپوش می گردد .

این تکه ها به شکل مصنوعی مورد نظر معین می گرد. اندازه بافت پیوندی بریده شده آنقدر بزرگ است که بتواند یک سوم هسته را بپوشاند . چنانچه بافت پیوندی با آب دریا مرطوب نگهداری شود می توان در حرارت معادل 17 تا 22 درجه سانتی گراد تا حدود 2 ساعت آنرا زنده نگاه داشت .

آماده سازی هسته ها :

لایه های صدفی (Macre) به طور مرتب وبا نظم وخاص از مواد آهکی ساخته می گردند . جهت تولید مروارید ، می بایست مواد سازنده هسته مصنوعی به کار برده شده از جنس مواد آهکی موجود در لایه های صدفی ویا مشابه آن باشد . بدین منظور از صدف های دیگر نرمتنان جهت عمل آوری هسته استفاده می نمایند .

برای تهیه هسته به مقدار مورد نیاز، این صدف ها را به شکل مکعب های کوچک به اندازه ی معمولی بریده و آن ها را بین دو ورقه آهنی قرار می دهند . در حالی که ورقه آهنی به شکل اجسام کروی ناهموار در می آید ، سپس برای تکمیل حالت هسته لازم نیست آنرا دقیقاً صیقل کاری نمود . اگر چه اندازه ی معمولی محصول تکمیلی به وسیله ی اندازه مکعب های کوچک صدفی معین گردیده ولی با وجود این تغیرات حاصل و هسته های کامل شده را برحسب قطر آن ها طبقه بندی می نمایند .

عمل جراحی صدف :

عضوی از صدف که هسته یا هسته ها در آن جای داده می شوند اندام تناسلی است و همچنین اعضای دیگری از جمله ماهیچه های بهم آورنده ، لوزالمعده ، روده و غده بیسوس (غده ترشح کننده ابریشم دریا ،که در پای صدف جای دارد) که همگی پیرامون اندام تناسلی هستند جهت هسته گذاری مورد بهره برداری قرار می گیرند .

تعداد هسته هایی که در صدف به کار می روند بستگی به اندازه آن ها خواهد داشت . به طور یکه اگر قطر هر هسته 3 میلی متر یا کمتر باشد درون یک صدف 2 تا3 هسته جای می دهند . عمل هسته گذاری در طول دوره از بهار تا پاییز انجام می پذیرد ، اما در تابستان گرم وفصل بارندگی این عمل متوقف می گردد .

هسته گذاری :

زمانیکه نرمتن به وسیله ی گیره ی مخصوص نگهداری صدف بطور روباز ثابت نگه داشته شده و بافت پیوندی آماده است ، هسته گذار با وسیله ای پاشنه کش مانند (Spatula) لایه های روپوش صدف را به عقب می زند وسپس یک بریدگی در آلت تناسلی ایجاد کرده و هسته را در محل آن قرار می دهند .در انتها ی کار روپوش صدف را به حالت اول خود بر میگردانند .

لازم به توضیح است که بافت پیوندی می بایست روی هسته را بوشاند یک هسته گذار با تجربه ومتخصص قادر است 2 تل 5 هسته را در یک صدف جا داده و معمولاً این افراد در هر ساعت 25 تا 40 صدف را هسته گذاری می نمایند .

دوره نقاهت :

در این مرحله صدف ها هسته گذاری شده و آماده را در قفس های پرورشی می گذارند این قفس های شبکه مانند از تور های سیمی ساخته شده اند وابعاد هر کدام از آن ها 30×60×68 سانتی متری بوده ومی توان 50 تا 60 عدد صدف را در آن ها جای داد . قفس های محتوی صدف می بایست به طور معلق وآویزان شده از کلک های شناور در یک منطقه از دریا با شرایط آرام و دور از تلاطم به مدت 4 تا 6 هفته بعد از عمل هسته گذاری نگهداری شود .

صدف ها در طول دوره ی نقاهت هر چند که صدمات زیادی به آن ها وارد شده دوباره سلامتی خود را باز می یابند . در انتها دوره قفس ها را از آب بیرون آورده وصدف ها را مورد بازرسی قرار می دهند تمام صدف های مرده را خارج کرده و قفس ها را برای کشت معمولی به کلک های شناور منتقل می نمایند .

چگونگی شکل گیری مروارید در صدف :

زمانیکه عمل جراحی و هسته گذاری در صدف ها با موفقیت به اتمام رسیده ، بافت پیوندی شروع به رشد کرده وکیسه های مروارید ساز به وجود می آورند . این کیسه ها کاملاً هسته را پوشانده وسلول های پوششی آن از خود مواد صدفی یا مرواریدی بر روی سطح هسته ها ترشح می نمایند . معمولاً زمان لازم جهت عمل آوری که ارزش تجاری داشته باشد 3 تا 4 سال است .

مرحله بعدی کشت :

قفس های محتوی های مروارید ساز را به زیر کلک ها ویا در طول طناب های بلند شناور متصل نموده و آن ها را در عمق 5 تا 10 متری آب معلق نگه می دارند .در سال سه بار قفس ها را از آی خارج کرده وهمه موجودات زنده ی دریایی چشبیده به آن ها را جدا می نمایند ، سپس صدف ها را تمیز نموده ومجداً با قفس به کلک ها منتقل می کنند .

ضمناً تعدادی از صدف ها را جهت اندازه گیری میزان رشد مروارید در آن ها مورد بررسی قرار می دهند . معمولاً زمان برداشت محصول مروارید در ماه اکتبر (مهر) آغاز شده وتا اواسط ماه ژوئن (خرداد) ادامه می یابد .

روش پرورش :

وسایل وتجهیزات

در گذشته از روش رها کردن صدف ها در بستر طبیعی آن ها Sowing method جهت کشت وپرورش مروارید مرسوم بوده است ، اما اکنون همه ی مزارع کشت از روش آویزان کردن صدف ها به کلک های شناور از کنده های درخت یا نی خیزران استفاده به عمل می آید . به تازگی از بشکه های فلزی برای اینکار استفاده می کنند ولی این عمل عمومیت پیدا نکرده است .

انواع کلک ها :

کلک های کنده ای ، کلک های خیزرانی

کاربرد طناب های بلند شناور :

اساس کار این است به یک گوی پلاستیکی شناور متصل شده و در سطح آب قرار می گیرد . این وسیله شناور که در آب های نا آرام ومتلاطم مقاوم تر از کلک ها است ، در بیرون از خلیج وخور به کار می رود . قفس های محتوی صدف آویزان شده زیر طناب شناور مشابه همان قفس هائیست که به زیر کلک ها آویزان گردیده است .

خواب زمستانی ک

در آغاز صدف های مروارید ساز موجودات زنده مناطق نیمه گرمسیری ویا معتدله بودند درجه حرارت ایده آل جهت رشد آن ها 20 تا 25در جه سانتی گراد و در زمستان حداقل 8 در جه سانتی گراد است . با این همه بین

پرورش دهندگان مروارید مرسوم است که در موقع زمستان صدف ها را در آب های گرم نگهداری می کنند تا به این ترتیب شرایط فیزیو لوژیک خوبی را برایشان ایجاد کرده باشند .

خصوصیات دیگر پرورش مروارید :

میزان رشد مروارید یا لایه صدفی بر روی هسته وکیفیت مروارید تولید شده بستگی به شرایط آب محیط کشت دارد .آب هایی که معمولاً رشد بهتری را برای مروارید فراهم می نمایند قادر به تولید مروارید با کیفیت مطلوب نبوده وبر عکس آب هایی که مروارید با کیفیت خوب ایجاد می کنند ، برای رشد مطلوب مروارید مناسب نیست . در این رابطه پرورش دهندگان مروارید صدف های خود را به مناطق گوناگون منتقل نموده تا تولید بهتری را استحصال نمایند .

زمانیکه کشت وپرورش مروارید آغاز می گردد ابتدا پرورش دهندگان صدف های خود را در مناطقی قرار می دهند که باعث رشد خوب ومناسب آن ها گردد . سپس صدف ها را به مکان های دیگر انتقال داده تا مروارید با کیفیت مطلوب به عمل آورند . این نقل وانتقالات بستگی به کیفیت آب منطقه وخصوصیاً به حاصل خیزی آن دارد . گاهی برای رسیدن به نتیجه مطلوب محل صدف ها را به چند صد کلومتر دورتر از مکان قبلی آن ها تغییر می دهند .

دشمنانوآفات صدف های مروارید ساز :

معمولاً در مزارع کشت وپرورش مسائل ومشکلات زیادی وجود دارد که از میان عوامل طبیعی زیان های ناشی از انگل ها یکی از مهمترین مشکلات است . پلی کیت ها (Polychates) ، از جمله انگل هایی هستند که مانع تشکیل مروارید در صدف ها گردیده وفعالیت فیزیولوژیکی آن ها را مختل می سازد .

روش مبارزه با آ ن ها بدین صورت است که در ابتدا صدف هایی را که مورد حمله پلی کیت ها قرار گرفته اند در آب شیرین خیسانده تا کفه های خود را محکم ببندند ، این عمل مانع از آن می شود که صدف ها نتایج حاصل از مبارزه با انگل ها بوسیله آب شور را خنثی کنند ، سپس صدف های آلوده را به مدت 20 تا 25 دقیقه در آب شور می گذارند تا تمام پلی کیت ها از بین بروند .

گاهی تره ماتود ها(Trematodes، گروهی از کرم های پهن هستند که همگی زندگی انگلی دارند )عامل ایجاد زیان های خطرناکی جهت کشت صدف ها می گردند . تنها راه ممکن برای کنترل عملی این گونه انگل ها انتقال صدف های مروارید ساز از مکان های آلوده به مکان های سالم در ماه سپتامبر (شهریور) است ، در این ماه که

معمولاً تره ماتود ها محل کشت را مورد هجوم قرار می دهند . انتقال ماهی های میزبان انگل از مناطق ساحلی غیر ممکن است .

همچنین اوضاع نامساعد فیزیکو شیمیایی می تواند خطرات جدی را جهت کشت مروارید ایجاد نماید . از جمله عوامل نامساعد کاهش مقدار شوری آب ، افزایش درجه حرارت آب ، امواج سرد ناشی از جزر ومد ،(red-tides – گروهی از پلانکتون ها دریایی که تراکم آ ها در سطح آب ایجاد رنگ قرمز نموده وایجاد مسمومیت می کنند) ،هیدروژن سولفوره و آلودگی حاصل از فضولات صنعتی وشهری می باشند . مناطقی که پی در پی این شرایط نا مساعد در آن ها مشاهده می شود می بایست به دور از مناطقی باشد که صدف های مروارید در آن جا کشت میگردند .

تهیه صدف های مادر :

هر چندکه در گذشته از صدف های مادر طبیعی استفاده به عمل می آوردند ، اما امروزه چون ذخایر طبیعی صدف های مادر کاهش یافته ، آن ها را به طور مصنوعی از طریق کشت وپرورش و عمل آوری بدست می آورند .

لاروهای مژه دار وشناور های صدف مروارید ساز قبل از هر چیز نسبت به نور حساسیت داشت و در مقابل آن از خود واکنش منفی نشان می دهند . برای انتخاب و جداسازی صدف های جوان از همین مسئله استفاده به عمل می آید .

برگ های درخت سرو آزاد وپوست در خت خرما به عنوان وسیله ای جهت جمع آوری صدف های جوان به کار می رود . برگ های سرو وپوست درخت خرما را با هم در محل تخم ریزی صدف در ماه جولای (تیر) وسپتامبر (شهریور) به داخل آب می گذارند در طی این دوره صدف های رسیده خود را به آن ها چسبانده و تا اواخر نوامبر (آبان) که اندازه صدف ها به 5/1 سانتی متری می رسد در همانجا باقی می مانند .

سپس جهت ادامه ی رشد صدف ها آن ها را از محل اقامتشان جمع آوری کرده وبه قفس های پرورشی منتقل می نمایند . قفس ها به زیر کلک ها یا طناب های بلند شناور آویزان می گردند . معمولاً دو سال طول می کشد تا رشد صدف ها به حد لازم جهت کشت مروارید برسد.




منبع:

http://faravari86.blogfa.com/post-75.aspx

یادش به خیر تو دانشگاه موقع امتحان بیولوژی سخت پوستان و در رابطه با همین مبحث فوق 2.5 نمره مفت همه از دست دادیم هرچی هم به استاد گفتیم کجا رو اشتباه نوشتیم نگفت...

چقدر جالب بود
من هميشه فكر مي كردم تو هر صدف فقط يك دونه مرواريد درست ميشه