پاییز با افسردگی می آید

تاکنون چیزی از افسردگی فصلی خصوصا در فصل پاییز شنیده اید؟ آیا احتمال می دهید که یکی از اعضای خانواده اتفاقا به دلیل همین مشکل کمی افسرده به نظر می رسد؟


[ندعوك للتسجيل في المنتدى أو التعريف بنفسك لمعاينة هذه الصورة]

این مطلب را به دقت بخوانید و بدانید که اگر در ماه های آغازین فصل پاییز، دچار افت خلق و کاهش انرژی و انگیزه می شوید و در ماه های فصل بهار خصوصا فروردین و اردیبهشت دوباره به حالت عادی و سالم برمی گردید، احتمالا به اختلال افسردگی فصلی مبتلا هستید که پزشکان حالت شدید آن را SAD نامیده اند.

در طول ماه های پاییز و زمستان، با کوتاه تر شدن طول روزها و کم شدن نور خورشید برخی افراد غمگین و افسرده می شوند و به زودی نیز بهبود پیدا می کنند، اما افرادی که مبتلا به اختلال تاثیر فصلی یا به اصطلاحSAD هستند، افسردگی عمیق تری را تجربه می کنند.

افراد مبتلا به این اختلال، تمایل پیدا می کنند که بیشتر بخوابند و پرخوری کنند. آنها در طول فصل های پاییز و زمستان دچار اضافه وزن می شوند. آنها ممکن است احساس خستگی مفرط داشته باشند و از طرفی نمی توانند برنامه منظم خود را انجام دهند. برخی افراد احساس افسردگی و تحریک پذیری می کنند و حتی اشتیاق خود را برای شرکت در تعاملات اجتماعی از دست می دهند.

این اختلاف فصلی به دلیل اختلال و بر هم خوردن چرخه خواب و بیداری در نتیجه کاهش نور خورشید در زمستان بروز می کند.

کاهش نور خورشید منجر به کاهش میزان ترشح هورمون «ملاتونین» می شود که این مساله هم احساس خواب آلودگی و خستگی را در افراد مبتلا افزایش می دهد. وقتی فصل بهار می رسد، این علائم بتدریج از بین می روند.
پزشکان معتقدند این اختلال یک مشکل واقعی است و نیاز به تشخیص و اغلب نیاز به درمان دارد.

در بیشتر موارد، این اختلال بسیار خفیف است و خود فرد می تواند آن را کنترل کند، اما در برخی موارد نیاز به بررسی و رسیدگی وجود دارد.

درمان این اختلال بستگی بشدت علائم آن دارد و ممکن است بسادگی قرار گرفتن در معرض نور خورشید یا گذراندن ساعات بیشتری از روز در کنار پنجره در طول ماه های تاریک، باشد.

اما اگر علائم تشدید شوند، ممکن است به نور درمانی (قرار گرفتن در معرض نور مصنوعی نظیر نور لامپ ها) احتیاج باشد و حتی در شرایط حادتر، روان درمانی و تجویز داروهای ضدافسردگی مورد نیاز است.

پزشکان و متخصصان معتقدند که علت بروز اختلالSAD ، برهم خوردن تعادل شیمیایی در مغز است.اما نکته مهم این است که این به هم خوردن تعادل شیمیایی در نتیجه کمبود نور مناسب در روزهای کوتاه پاییز و زمستان و عموما، تاریک تر شدن هوا بروز می کند.

جالب است بدانید انجمن روانپزشکی آمریکا در گزارشی اعلام کرده است که تقریبا ۱۰ تا ۲۰ درصد از آمریکایی ها به نوع خفیفی از این اختلال بیمارگونه مبتلا می شوند.
برخی افراد به لحاظ ژنتیکی مستعد ابتلا به این اختلال هستند که البته در زنان به مراتب بیشتر از مردان است و به نظر می رسد که از سال های نوجوانی آغاز می شود.

● چه باید کرد؟

برای کاهش خطر بروز این اختلال، می توانید اقداماتی انجام دهید. برای مثال، حتی المقدور در روزهای زمستان حتی در روزهای ابری از منزل خارج شوید و روزی یک ساعت چشم هایتان را در معرض نور طبیعی قرار دهید. اگر در خانه هستید پرده ها را کنار بزنید تا نور طبیعی روز وارد منزل شود.

اگر بهSAD مبتلا هستید، می توانید از روش های موثر درمان از جمله نور درمانی، داروهای ضدافسردگی یا روان درمانی استفاده کنید.

دکتر مجید صادقی، روانپزشک و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران - افسردگی فصلی را یکی از انواع شناخته شده افسردگی می داند و می گوید: «این بیماری الگوی فصلی دارد و در نیمه دوم سال بیشتر شایع می شود.»

او درباره علت به وجود آمدن این بیماری ادامه می دهد: «در بدن انسان ریتم های دوره ای وجود دارد که به صورت منظم تکرار می شود، مثل خواب و بیداری، ترشح برخی هورمون ها و غیره که به آنها ریتم های سیرکادین می گویند، در مبتلایان به افسردگی فصلی این ریتم ها دچار اختلال می شوند.»

صادقی در ادامه به تأثیر نور خورشید بر این بیماری اشاره و تصریح می کند: «اختلالات ریتم های بدن بستگی به وجود نور مستقیم خورشید، زاویه تابش اشعه آن و ترشح ماده ای به نام ملاتونین در مغز دارد که چون در نیمه دوم سال، نور مستقیم خورشید کم می شود، زاویه تابش آن تغییر می یابد و روزها کوتاه می شود، افراد مستعد در معرض افسردگی فصلی قرار می گیرند.»

او علائم شایع این بیماری را پرخوابی و پرخوری می داند: «خود فرد مهم ترین عامل بروز این بیماری است و این بیماری در افرادی که سابقه افسردگی در خانواده را داشته اند و در زنان جوان شایع تر است.»

● درمان

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، تأثیر تغذیه بر این بیماری را ناچیز می داند: «محل زندگی افراد نقش مهمی در این نوع افسردگی دارد؛ به طوری که این بیماری در مناطق معتدل و سردسیر و به طور کلی نیمکره شمالی رواج بیشتری دارد.»

دکتر صادقی درباره روش درمان این بیماری می گوید: «درمان این بیماری شامل تجویز دارو برای اصلاح اختلال ترشحات مغزی و نور درمانی است، یعنی در محیط زندگی و کار بیماران باید یک منبع نور با شدت خاص قرار بگیرد که فضای اتاق را معادل یک روز آفتابی کند. البته گاهی اوقات روان درمانی هم صورت می گیرد و اگر امکان عملی وجود داشته باشد، بهتر است بیمار به مناطق گرم و آفتابی مثل جنوب کشور خودمان مهاجرت کند.»

این روانپزشک در پاسخ به این سوال که آیا نشانه هایی برای تشخیص افسردگی فصلی توسط خود افراد وجود دارد یا نه، می گوید: «بیشتر بیماران اذعان دارند که در نیمه دوم سال و گاهی در روزهای ابری بدخلق می شوند و خسته و خواب آلود هستند. آنها پرخوری می کنند و چاق می شوند و توانایی فعالیت آنها کم می شود. در حالی که در نیمه اول سال این گونه نیست و این فرآیند هر سال برای آنها تکرار می شود.»

افسردگی فصلی گاهی با افسردگی دوقطبی دیده می شود و ممکن است بیمار در حالتی متضاد، در نیمه اول سال دچار حالت های مانیک (شادی کاذب) ، پرحرفی و بی خوابی شود.

ای وای.من همینجوریم