آذرخش - Polypterus

من طرف speedy 1/6/2010, 07:53

یک ماهی بی نظیر و فوق العاده و کمتر شناخته شده بازمانده از نسل دایناسورها با سابقه 248 میلیون ساله , دارای تنفس هوایی و مقاوم در مقابل بیماری و شرایط ناگوار محیطی . اینها مشخصات یک ماهی باهوش و دست آموز و مقاوم هست که با فراهم کردن یک آکواریوم بسیار ساده با مقداری غذای گوشتی یا تعدادی ماهی زنده بعنوان طعمه میتونین سالها اونو نگهداری کنین . جای این ماهی رو توی این فروم خیلی خالی دیدم . در ایران به اشتباه به این ماهی آذرخش گفته میشه و طبق معمول نام های من در آوردی روی اون میذارن . این ماهی از خانواده Polypteridae و با نام علمیPolypterusشناخته میشه . این ماهی دارای 2 جنس متفاوت هست . یکی Polypterus senegalus و دیگری Polypterus ornatipinnisنام دارن .

جنس Polypterus Senegalus :

اسم عمومی این ماهیGray Bichir یا ماهی بیشیر خاکستری هست که بهش بیشیر سنگالی هم می گن . باله پشتی دراز و کشیده این ماهی به بالچه های مجزا تبدیل شده که در هر بالچه یک خار و چند شعاع منشعب وجود داره و در حالت افراشتگی حالتی اره مانند به پشت ماهی میده . ماهی بیشیر سنگالی ( خاکستری ) فراوان ترین گونه از این خانواده در تجارت آکوآریوم محسوب میشه . این ماهی بومی آفریقا و حوضه آبریز رودخانه نیل و آفریقای غربی , سنگال , نیجر و گامبیا ست ! بدن این ماهی استوانه ای ( سیلندری ) و مار ماننده . طول کل این ماهی به 50 سانتیمتر میرسه و گاه به وزن 200 کیلو یا بیشتر هم دیده شده .
رنگ این ماهی در پشت بدن متمایل به زیتونی و در کناره ها کرم – خاکستری و زیر شکمش شیری رنگ و سفید با خال های ریز سیاه رنگی روی پوست بدن مثل ذرات شن . گاهی در انتهای باله های این ماهی رگه های قرمز دیده می شه که نشونه کمبود اکسیژن و نامناسب بودن آب آکوآریومه و باید آب آکواریوم رو به صورت مطلوب در آورد . این ماهی ساکن آب شیرین و یک ماهی گرمسیریه و دمای 25 تا 28 درجه سانتیگراد رو می پسنده , هر چند که در دمای کمتر هم زیست میکنه اما دمای مناسب 28 درجه ست . p.H مورد تحمل این ماهی 6 تا 8 درجه ست . از لحاظ ظاهری گاهی فک بالایی در این ماهی جلوتر از فک پایینی قرار میگیره . دهان پلی پتروس دارای دندانهای ساده ریز و نا منظمه و بوسیله لثه ها پنهان شده و دیده نمیشه و مراقب باید باشین و تصور نکنین دندان نداره .
سوراخهای بینی این ماهی به شکل لوله در اومده و از پوزه بیرون زده و دلیل اون هم اینه که ماهی بینایی نسبتن ضعیفی داره ولی حس بویایی بسیار قوی ای داره طوریکه مثل یک سگ میتونه طعمه ش رو بو بکشه و پیدا کنه . تعداد بالچه های پشتی از 8 تا 11 عدد متغیره . باله سینه ای در ماهی پلی پتروس دارای ساختار جالبیه و در طی میلیونها سال جای خودش رو به مچ داده . در واقع وظیفه اصلی اون حفظ تعادل ماهی در حالت ایستاده ست . فلس های این ماهی لوزی شکل ( گانوئید ) هست و پوششی زره مانند به ماهی میده و در مقابل خراشیدگی ها و ضربه ها بسیار بسیار مقاومه . بیشیر خاکستری در طبیعت از حشرات , سخت پوستان , نرم تنان , قورباغه ها و ماهی ها تغذیه می کنه . طول عمر این ماهی تا 34 سال گزارش شده . این ماهیان مثل کوسه ماهی ها دارای اسپیراکل و دریچه مارپیچی روده هستن و همین امر در بهتر هضم شدن غذا و بالا بردن مقاومتشون در برابر تغذیه بد موثره . استخوانهای فک بالایی اونها با جمجمه یکی شده . به علت بالا بودن ترکیبات نیتروژن دار در ادرار این ماهیان هر هفته یا 10 روز یکبار تا 25% آب مخزن اونها رو باید با آب تازه عوض کرد . اگر گیاه در مخزن قرار بدیم , ماهی با رفتار ویژه ای در لابه لای اونها کمین می کنه و گاهی سرش رو از لابلای گیاهان رو آبی بیرون میآره . مخزن این ماهی باید سر پوشیده باشه چون استرس یا رد شدن حشرات یا حتا کم شدن عمق آب و گرسنگی باعث بیرون پریدن این ماهی میشه . اگر یکی از این ماهی ها از آب بیرون پریده و بی حرکت افتاده بود , نگران نشید , چون معمولا پس از منتقل کردن ماهی به آب , ماهی دوباره جون میگیره . مشابه همین حالت در زمانی اتفاق میافته که در آب سرد و حتا در آبی با دمای زیر صفر قرار بگیره . گاه تا 5 ساعت هم در بیرون آب زنده میمونن . ماهی بطور کامل بی حرکت میشه و روی آب میاد و وارونه میشه . این تصور پیش میاد که ماهی مرده اما به محض انداختن به آبی با دمای مناسب کم کم جون میگیره و شروع به شنا کردن میکنه . شاید راز بقای این ماهی در طی میلیونها سال همین قابلیت بالای اون در برابر تغییرات شدید محیطی و غذایی بوده ! پلی پتروس ها قلمرو طلب هستن و با هم می جنگن . بهتره که محیط آکواریوم بزرگ باشه و با ریشه ها یا کنده درختان تزئین شده باشه تا هر کدوم از اونها قسمتی از مخزن رو در تصرف خودشون بگیرن . مخزن پلی پتروسها بهتره دراز باشه و گیاه در اون وجود داشته باشه . آب نسبتن سنگین رو بیشتر ترجیح میدن تا آب سبک ! پلی پتروس ها دارای ویژگی منحصر به فردی هستن و اون هم تنفس هوایی هست . این ماهی ها دارای شش هستن و کیسه شنای این ماهی علاوه بر حفظ شناوری به عنوان اندام تنفسی هم ایفای نقش می کنه . یک بخش از این کیسه شنای دو بخشی با یک مجرای دریچه دار یه گلو ( مری ) متصل می شه و در زمان کمبود اکسیژن در آب ( هیپوکسی ) نقش تنفسی ایفا می کنه . نکته مهم در نگهداری این ماهی این هست که همیشه باید سطح آب مخزن برای این ماهی ها 5 تا 10 سانتیمتر خالی از آب باشه تا ماهی بتونه از هوا تنفس کنه . این ماهی ها هر چند دقیقه یکبار به سطح آب میان و هواگیری میکنن . به همین علت در صورت مسدود بودن سطح مخزن , ماهی خفه میشه ! این ماهی رو میشه با همه گونه غذاهای گوشتی , چه زنده و چه منجمد و خشک تغذیه کرد . میگو , کرم ها , لارو حشرات (مثل کرم خونی ) , تکه های بریده شده دل گوسفند یا گوساله , نوزاد قورباغه , ماهیان کوچک یا تکه های کوچک ماهی کیلکا , سمندر کوچک ( Newt ) و حتی ماهی های آکواریومی کوچک مثل زبرا و گوپی و مولی رو میشه بعنوان غذا به ماهی داد . از عادت های جالب این ماهی اینه که تا تمام غذایی رو که در مخزن ریختین نخوره , دست از خودن نمیکشه . مخصوصن وقتی چند ماهی زنده در آب می اندازین , تا تمام ماهی ها رو شکار نکنن و نخورن دست از سرشون بر نمیدارن . شکل شکار کردن پلیپتروس ها هم جالبه . ماهی ابتدا بدنش رو مثل مار به نشونه حمله کردن در میاره و دور خیز میکنه و بعد با یک جهش سریع ماهی رو در بین آرواره های خودش میگیره و میبلعه . آرواره ها دارای قدرت بسیار زیادی هستن و در هنگام غذا دادن به اونها باید از پنس یا دستکش کلفت استفاده کرد چون احتمال آسیب رسوندن به انگشتان زیاده . بعلت بینایی کمی که دارن , گاهی پیش میاد اشتباهی انگشت شما رو بجای طعمه گاز بگیرن . این ماهی به سرعت دست آموز میشه و شما رو میشناسه و دوست داره غذا رو از دست شما بگیره و حتا نوازش بشه درست مثل ماهی اسکار . اما نکته مهم در نگهداری این ماهی , تناسب دهان ماهی و اندازه غذا و سایز سنگهای کف آکواریوم هست . اگر از غذایی استفاده می کنید که به کف فرو میره , باید مواظب باشید که به علت ساختار پوزه مانند این ماهی , ممکنه مقداری از سنگها رو هم همراه با غذا ببلعه . هر چند ماهی سنگها رو بیرون می اندازه اما ممکنه اشتباهی تعدادی از اونها رو بخوره و دچار مشکلات گوارشی بشه . به همین دلیل بهتره از شن های ریز استفاده کنید چون این ماهی روی زمین هم دراز میکشه برای جلوگیری از خراشیده شدن بدنش استفاده از ریگ ریز با درشتی 2 میلیمتر مناسبه ! این ماهی رو میشه با ماهی های گوشتخوار و یا ماهی هایی بزرگتر از اندازه خودش در مخزن نگهداری کرد . در این حالت باید مخزن بزرگ باشه و پناهگاهی هم برای این ماهی ها در نظر گرفته بشه تا در اون بتونن پنهان بشن چون از مخفی شدن لذت میبرن .
تفاوت جنسی این ماهی چندان مشخص نیست . تنها در زمان تولید مثل میشه از باله مخرجی نر ها که بزرگتر از ماده هاست , پی به جنسیت اونها برد . همینطور ماده ها سر بزرگتری نسبت به نرها دارن . به نظر میآد که یک دوره خشکسالی برای آماده سازی این ماهی برای تخم ریزی محرک به حساب میاد . یعنی ماهی در فصل بارندگی ( که پس از خشکسالی رخ میدهد ) جفت گیری و تخم گذاری می کنه که اوایل مرداد ماه تا اواخر شهریور هاست در این زمان سیلاب های متناوب در حوضه رود نیل رخ میده . در زمان جفت گیری معمولا یک جفت ماهی نر بر سر تصاحب یک ماده با هم به جست و خیز می پردازن . سپس ماهی پیروز در کنار ماهی ماده خزیده و ضربه های آرومی به سر ماهی ماده وارد میکنه . در همین زمان , ماهی نر باله مخرجی خودش رو به شکل یک لیوان در آورده و اونو زیر شکم ماده در زیر سوراخ تناسلی قرار میده تا تخمها در این باله مخرجی گود شده جای بگیرن ! شاید به همین دلیل باله مخرجی نر ها بزرگتر از ماده هاست . ماهی ماده چند صد تخم میگذاره و در دمای معمولی پس از 4 روز نوزادان از تخم خارج می شن . نوزادان در ابتدا به صورت گروهی ( School ) زیست می کنن . ویژگی جالب این ماهیان اینه که نوزاد دارای آبشش های خارجی برگ مانند شبیه به نوزادان قورباغه هستن . ماهیان جوان دارای چند نوار تیره رنگ بر روی بدن هستن که با بزرگ شدنشون به تدریج محو میشن .

جنس PloypterusOrnatipinnis :

نام عمومی این ماهی Ornate Bichir یا ماهی بیشیر پر نقش و نگارهو در ایران به آذرخش پلنگی معروفه . ساکن آب شیرین با دمای 26 تا 28 درجه سانتیگراد و طول 60 سانتیمتر .خاستگاهش حوضه رود کنگو بوده و فک بالا و فک پایین مساوی هستن.تعداد بالچه های باله پشتی 9 تا 11 عدد متغیره .این ماهیها شبها شکار می کنن و به صورت انفرادی ( و نه گروهی ) زیست می کنن .سایر ویژگی هاشباهت زیادی به ماهی بیشیر خاکستری داره .فقط اینکه این ماهی کمی خجالتی تر و در مقابل بیماریها بیشتر آسیب پذیرتره . به همین دلیل هم انواع کوچک اون در بازار پیدا نمیشه و قیمت نسبتن بالایی هم داره .[b]

من طرف speedy 1/6/2010, 07:54

اطلاعات اضافی:

مشخصات:

جنس: Polypteridae

نام علمی: Polypterus

نام رایج در ایران:آذرخش_ پولی

اندازه نهایی:30cm

زادگاه:آفریقا و آفریقای غربی

این ماهی زیبا به نظر من یکی از زیباترین ماهیهای آکواریومی است با داشتن این ماهی گویی یک خزنده زیبا درآکواریوم دارید یادگاری به جا مانده از دوران دایناسورها با بدنی عجیب مانند اژدها و یا مانند مار و یا مارمولکها این ماهی با دو باله جانبی خود که باله اصلی این جانور محسوب میشود در بیشتر اوقات در حال خزیدن در کف آکواریوم است این ماهی گوشتخوار است و از لارو حشرات ماهیها نوزادان قورباقه تغذیه میکند این ماهی بیشتر در هنگام شب شکار میکند در فروشگاههای ایران دو گونه از آن وجود دارد نوع ساده و پلنگی آن که با نقش و نگارهای روی بدن شباهت بسیار زیادی به اژدهاهای افسانه ای دارد چون بیشتر وقت خود را در کف مخزن است از شنهای ریز استفاده کنید استفاده از ریشه گیاهان وشاخه های گیاهان پوسیده همراه با گیاهانی کم ارتفاع با برگهای پهن در مخزن نگهداری و نور پردازی ملایم صحنه بسیار زیبایی را بوجود میاورد این ماهیها قلمرو طلبند و اگر میخواهید چند عدد از این ماهیها را در یک مخزن نگهداری کنید باید مخزن بزرگی را انتخاب کنید ماهی پلی ماهی بسیار زیبا و متفاوت با ماهیهای دیگر است اگر رعایت سایز شود با بیشتر ماهیهای گوشتخوار سازگاری دارد. این ماهی بسیار فوق العاده از نظر ساختاری است به چند علت :

1- ساختار دو تنفسی که این ماهی هم از شش هم از آبششش تنفس میکند و با این قابلیت میتواند 5 ساعت بیرون آب زنده بماند

2- مقاومت با دمای پائین حتی در دمای صفر درجه به گونه ای که در این دما بدن را غیر فعال کرده و گویی که جانور مرده باشد ولی در اولین فرصت که دما در حد مطلوب باشد دوباره به حالت اولیه بر میگردد

3- مقاومت با شرایط نامطلوب آب که گوئی اثری در رفتار و زندگی جاندار ندارد

4- بدنی بسار زیبا پوشیده از پولکهای فلس مانند و بالههای چند تکه بسیار زیبا و سری کوچک به شکل مار که از پلی یک ماهی زیبا و مرموز ساخته است .

من طرف speedy 1/6/2010, 07:56

لینک های مرتبط با موضوع:
http://forum.niksalehi.com/showthread.php?t=25467
http://aguafish.parsiblog.com/-630777.htm
http://goldfish.mihanblog.com/extrapage/azarakhsh
http://yoonesaghaei.blogfa.com/post-12.aspx
http://www.parsianforum.com/showthread.php?p=86792
http://www.aqua-quest.ir/modules.php?name=Forums&file=printview&t=479&start=0
...